Lâmiî Çelebi Dîvânı’nda Emîr Ahmed Buhârî
Emir Ahmed Bukhari in the Divan of Lami’i Chelebi

Emîr Ahmed Buhârî’nin müritlerinden olan Lâmiî Çelebi onu yakinen
tanıyanlardan birisidir. Sağlığında ona intisap etmiş, sohbetlerine katılmış,
ondan el almıştır. Daha sonra kendisi de onun gibi Nakşi tarikatı şeyhliği
yapmıştır. Aynı zamanda büyük bir şair olan Lâmiî Çelebi, bilhassa Dîvân’ında
şeyhi Emîr Ahmed Buhârî’nin çeşitli vasıflarını, ona duyduğu derin sevgisini
ve bağlılığını, ondan beklentilerini ve taleplerini, ilmini, ahlâkını ve hizmetlerini
dile getiren şiirler kaleme almıştır. Bu makalede bu şiirler değerlendirilerek
Lâmiî Çelebi’nin gözünden Emîr Ahmed Buhârî tanıtılmaktadır.
Makalenin giriş kısmında hatırlatmak amacıyla Lâmiî Çelebi’nin
hayatı, eserleri ve edebî kişiliği kısaca tanıtılmıştır. Sonra Emîr Ahmed Buhârî
hakkında bilgi verilmiş, daha sonra Lâmiî Çelebi ile Emîr Buhârî arasındaki
ilişkiden söz edilmiştir. Bu kısımda tanışmaları, görüşmeleri vs. ilişkileri
hakkında kısaca bilgi verilmiştir. İkinci bölümde ise Lâmiî Çelebi’nin Emîr
Buhârî hakkındaki düşünceleri, Dîvân’ındaki şiirlerinden hareketle
değerlendirilmiştir. Dîvân’ında müstakil bir bölüm içinde onun için yazılmış 28
gazel yer almaktadır. Lâmiî Çelebi, Emîr Buhârî’yi Dîvân’ında “Mîr, Mîr
Efendi, Buhârî, Mîr-i Buhârî, Mîr Sultan” kelimeleriyle zikretmiş, çeşitli
vasıflarından dolayı da onu “yâr, dildâr, merdân, mâşûk, hâce, şehenşâh,
gamhâr, sevgili, Humâ, simurg, âfitâb, kitap, kâmil, gönül mimârı, dost vb.”
sıfatlarla anmıştır.
Lâmiî Çelebi, Emîr Buhârî’nin örnek davranışlarını, örnek ahlâkını,
sohbetlerini, nasihatlerini anlatmanın yanında ondan beklentilerini dile
getirmeyi ve halini arz etmeyi de ihmal etmemiştir. Emîr Buhârî’yi sağlığında
yakinen tanıyan, kalem ehli canlı şahitlerdendir. Bu sebeple onun Emîr Buhârî
hakkında verdiği bilgiler son derece kıymetlidir.

Having been one of the disciples of Emir Ahmed Bukhari, Lami’iChelebi is one of those who knew him closely. Lami’i Chelebi commitedhimself to him when he was alive and participated in his conversations.Later, he became the sheikh of the Naqshbandi Order like him. Also beinga great poet, Lami’i Chelebi wrote poems expressing the various qualitiesof his sheikh, Emir Ahmed Bukhari, his deep love and devotion to him, hisexpectations and demands from him, his knowledge, morality, andservices in his Divan. This article evaluates these poems and introducesEmir Ahmed Bukhari through the eyes of Lami'i Chelebi.In the introduction of the article, the life, works, and literary personalityof Lami’i Chelebi are briefly introduced as a reminder. Then, informationis given about Emir Ahmed Bukhari, then the relationship between Lami’iChelebi and Emir Bukhari is mentioned. In this section, brief informationis given about their meeting, discussions, etc. Then, in the second section,Lami’i Chelebi’s thoughts about Emir Bukhari are evaluated based on hispoems in his divan. There are 28 ghazals written for him in anindependent section in his divan. Lami'i Chelebi mentioned EmirBukhari in his divan with the words "Mir, Mir Efendi, Bukhari, Mir-iBukhari, Mir Sultan" and due to his various qualities, he called him withadjectives such as "yâr (beloved), dildâr (lover), merdân (the braves),mâşûk (beloved), hâce (teacher), şehenşâh (great shah), gamhâr(sorrowful), sevgili (beloved), Huma, simurgh, âfitâb (sun), kitap (book),kâmil (absolute), gönül mimârı (architect of the heart), dost (friend) etc."Lami'i Chelebi, in addition to describing Emir Bukhari's exemplarybehavior, exemplary morality, conversations, and advice, did not neglectto express his expectations from him and present his own condition. Heis one of the living witnesses who knew Emir Bukhari closely when hewas alive. For this reason, the information he gave about Emir Bukhari isextremely valuable.