XVI. asrın ilmi, irfanı ve âşıkâne şiirleri ile tanınmış şahsiyetlerinden biri olan Zıllî hakkında kaynaklarda sınırlı bilgi bulunmaktadır. Şairlik vasfıyla anılan Zıllî, çalışmamızın konusunu teşkil eden Menâkıb-ı Dil ü Cân adlı mensur bir eserin de yazarıdır. Zıllî’nin son derece samimî ve sade dilli bir nâsir olduğunu kanıtlayan Menâkıb-ı Dil ü Cân, aynı zamanda münâzara tarzında yazılmış alegorik bir metindir. Zıllî, bu eser ile Gönül’ün padişah ve Cân’ın ten kalesinin muhafızı olduğuna, insanın aşk, mahabbet, meveddet, mihr, vefa, merhamet, adalet, lutf, ihsan, bahadırlık, himmet, dikkat, gayret ve ikdam gibi vasıflara sahip olması gerektiğine; gazab, hiddet, nisbet, cehâlet, fitne, fesâd, adâvet, tama ve hırsa kapılmanın nefse uymak olup insanı birlikten yani Allah’tan uzaklaştırdığına işaret etmiştir. Bu çalışmada ilkin Zıllî hakkında kaynaklarda yer verilen bilgiler aktarılmış ve Menâkıb-ı Dil ü Cân’ın muhtevasına değinilmiştir. Ardından münâzara hakkında kısaca bilgi verildikten sonra eserin münâzara tarzında bir eser olduğu ve alegori ile ilgili belirli noktalara temas edilerek Menâkıb-ı Dil ü Cân’ın alegorik bir eser olduğu ortaya konulmuştur. Menâkıb-ı Dil ü Cân’ın nüsha tavsifi, transkripsiyonlu metninin sunulması ve eser üzerine değerlendirmeler kısmı ile çalışmamız son bulmuştur.
XVI. Asırdan Mensur Alegorik Bir Münazara: Zıllî'nin Menâkıb-ı Dil ü Cân'ı
AN ALLEGORICAL DISCUSSION PROSE OF THE XVITH CENTURY: ZILLİ’S MENAKIB-I DIL Ü CAN
XVI. asrın ilmi, irfanı ve âşıkâne şiirleri ile tanınmış şahsiyetlerinden biri olan Zıllî hakkında kaynaklarda sınırlı bilgi bulunmaktadır. Şairlik vasfıyla anılan Zıllî, çalışmamızın konusunu teşkil eden Menâkıb-ı Dil ü Cân adlı mensur bir eserin de yazarıdır.
Etiketler »
Abstract
There is limited information about Zılli which is one of the well-known personalities with the knowledge and amatory poems in XVIth century. Zılli, who is known as a poet, is the author of a prose text called Menakıb-ı Dil ü Can which constitutes the subject of our study. Menakıb-ı Dil ü Can which proves that Zılli has an extremely sincere and simple language, is also an allegorical text written in discussion style. Zılli pointed out in this work that Gönül is the sultan, Can is the guard of the castle of body; human beings have qualities such as love, virtue, fidelity, compassion, justice, kindness, bestowal, benevolence, favour, attention, diligence and excellence; wrath, anger, defience, ignorance, sedition, mischief, hostility, greed and ambition to adhere to spirit of the unity that people are away from Allah. In this study, firstly, the information about Zılli which is given in the sources is explained and the content of Menakıb-ı Dil ü Can is mentioned. Then, after brief information about the discussion, it was revealed that the work was written in discussion style and by touching certain points about the allegory, it was revealed that Menakıb-ı Dil ü Can was an allegorical work. Our work ended with the copy of Menakıb-ı Dil ü Can, after the presentation of the transcribed text and evaluations on the work.
Keywords »
