PADİŞAH KIZLARININ KÜÇÜK YAŞLARDA YAPTIKLARI ŞEKLÎ EVLİLİKLER: III. AHMED’İN KIZI FATMA SULTAN ÖRNEĞİ
THE SYMBOLIC ROYAL MARRIAGES OF VERY YOUNG OTTOMAN PRINCESSES: THE CASE OF FATMA SULTAN, DAUGHTER OF AHMED III


Osmanlı padişahlarının kızları, her dönem siyasi evliliklerin önemli birer parçası oldular. Siyasi çıkarların ağır bastığı durumlarda kızlar, bulûğa er- meleri beklenmeden, devrin önde gelen devlet adamlarıyla evlendirildiler. Örneklerine 17. ve 18. yüzyıllarda rastlanan bu modelde, gerçek manada birlikteliklere dönüşmeleri için sultanların akıl baliğ olmaları bekleneceğin- den, aslında izdivaçlar şeklîydi ve daha ziyade sembolik değeri haizdi.

Osmanlı padişahlarının kızları, her dönem siyasi evliliklerin önemli birer parçası oldular. Siyasi çıkarların ağır bastığı durumlarda kızlar, bulûğa er- meleri beklenmeden, devrin önde gelen devlet adamlarıyla evlendirildiler. Örneklerine 17. ve 18. yüzyıllarda rastlanan bu modelde, gerçek manada birlikteliklere dönüşmeleri için sultanların akıl baliğ olmaları bekleneceğin- den, aslında izdivaçlar şeklîydi ve daha ziyade sembolik değeri haizdi. Araş- tırmalarda bu tarz evlilikler, sahip oldukları dönem siyasasını değiştirme potansiyelleriyle öne çıkarıldıklarından, mahiyet ve içeriklerine ilişkin çok az şey bilinmektedir. Bu makalede, Sultan III. Ahmed’in kızı Fatma Sul- tan’ın çocuk yaşta, (Şehid) Ali Paşa ile yaptığı izdivaç örneği üzerinden şeklî evlilik modelinin ana hatlarıyla ortaya çıkarılması hedeflenmektedir. Osmanlı hanedanının o dönem konutu olan Topkapı Sarayı’na ait günü- müze ulaşan kayıtlardan istifade edilerek çocuk sultanın düğünüyle birlikte başladığı yeni hayatın detayları gün yüzüne çıkarılacaktır. Bu süreçte, ha- yatı baştan aşağıya değişen bir diğer isim Ali Paşa’dır. Paşa bir yandan beş yaşındaki bir kız çocuğunun şeklen de olsa kocası olmakla çeşitli mesuliyet- ler yüklenecek, diğer yandan hanedan damadı olmanın ayrıcalığıyla kariyer basamaklarını hızlı bir şekilde tırmanacaktır.


Etiketler »  

Abstract
The daughters of Ottoman sultans always became vital parts of political mar- riages in each era. When political interests predominated, some very young princesses were married to the prominent statesmen of the period. This model of marriage, of which examples were found in the 17th and 18th centuries, was quite ostensible. Child-marriages could not be consummated until the prin- cesses reached puberty, but these marriages were given importance in terms of their potential to shape politics of that period. On the other hand, there is almost no information concerning the nature and details of this ostensible marriage took place between such a child princess and a vizier. In this article, by using the case-study format, a contribution will be made to the literature through out- lining the ostensible marriage took place between Fatma Sultan and Sehid Ali Pasha. By using extant records of Topkapı Palace, the residence of the Ottoman Dynasty at that time, the details of child-princess’ new life starting with her wedding will be revealed. Ali Pasha was another figure whose life changed en- tirely. The Pasha, on the one hand will have some responsibilities stemming from being the husband of a five- year-old girl, though it is a symbolic marriage, on the other hand he will advance in his political career rapidly thanks to his marriage into the royal family.

Keywords »