“LITERATURE IN THE FIRST YEARS OF THE REPUBLIC: İSMAİL HABİB’S TOUGHTS ON TEVFİK FİKRET AND MEHMED ÂKİF”
CUMHURİYET’İN İLK YILLARINDA EDEBİYAT: İSMAİL HABİB’İN TEVFİK FİKRET VE MEHMED ÂKİF ÜZERİNE DÜŞÜNCELERİ

Cumhuriyet Dönemi’nin ilk edebiyat tarihi kitabı İsmail Habib’in “Türk
Teceddüd Edebiyatı Tarihi” adlı eseridir. Müellifin bu eseri yazma sebebi
Cumhuriyet’in kurucusunun da zımnî teyidiyle Tevfik Fikret’in en büyük şair
addedildiği bir anekdottur. Bu kanaati benimsemeyen yazar için Tevfik
Fikret’in halis Türkçeden uzak olan dili yeni dönem için uygun değildir. Harf
inkılabı sonrası, yeni harflerle basılan ilk eser Tevfik Fikret’in İslam geleneğini
reddinin en keskin ifadelerini ihtiva eden Tarih-i Kadim’dir. İsmail Habib bu
kez, Tevfik Fikret’in ahlakını, Mehmed Âkif’in ahlak anlayışının karşısında
konumlandırarak tasdik eder. İsmail Habib’e göre Fikret anılan şiiriyle Türk
şiirine laikliği getiren ve ümmet zihniyetini defeden şair olarak övgüyü hak
etmektedir. Mehmed Âkif’in ahlakın temelinin Allah korkusunu olduğu
düşüncesi ise İsmail Habib tarafından kabul görmez. Diğer taraftan, İstiklal
Marşı’nı Türk Teceddüd Edebiyatı Tarihi’nde anmayan İsmail Habib, Mehmed
Âkif’i daha sade ve olgun Türkçesiyle methe layık görecektir. Bu makalede,
İsmail Habib’in “Türk Teceddüd Edebiyatı Tarihi” ve “Edebi Yeniliğimiz” adlı
eserleri merkeze alınarak Cumhuriyet’in ilk yıllarında Mehmed Âkif ve Tevfik
Fikret’e olan bakışının ortaya konulması hedeflenmektedir.

İsmail Habib’s work titled “Türk Teceddüd Edebiyatı Tarihi” is the first book onthe history of literature in the Republic Era. The author’s reason for writing thiswork is an anecdote in which Tevfik Fikret is considered as the greatest poet withtacit approval of the founder of the Republic. For the writer who does not agree withthis opinion, Tevfik Fikret’s language, which is far from the pure Turkish, is notsuitable for the new era. The first work published after the alphabet reform is TevfikFikret’s poem, Tarih-i Kadim, a work distinguished by its outspoken rejection ofİslamic tradition. İsmail Habib acknowledges Tevfik Fikret’s understanding ofmorality by positioning it against Mehmed Âkif’s conception of morality. For İsmailHabib, with its aforementioned poem, Fikret deserves praise as the poet who bringssecularism to and expels the idea of ummah from Turkish poetry. Mehmed Âkif’sbelief that the foundation of morality is fear of God is not shared by İsmail Habib.On the other hand, İsmail Habib, who does not mention İstklal Marşı in TürkTeceddüd Edebiyatı Tarihi, finds Mehmed Âkif praiseworthy with his plain andmature Turkish. In this paper, providing an account of İsmail Habib’s perspectiveon Mehmed Âkif and Tevfik Fikret in the first years of the Republic through focusingon his works, “Türk Teceddüd Edebiyatı Tarihi” and “Edebi Yeniliğimiz” is beingaimed.