THE PROBLEMS IN THE LATE PERIOD OTTOMAN SUFI STUDIES AND THE IMPORTANCE OF THE ARCHIVAL DOCUMENTS
GEÇ DÖNEM OSMANLI TASAVVUF TARİHİ ÇALIŞMALARINDAKİ SORUNLAR VE ALAN AÇISINDAN ARŞİV EVRAKININ ÖNEMİ

Geç dönem Osmanlı tasavvuf tarihi çalışmaları genel olarak arşiv
belge ve defter koleksiyonlarını ihmal etmektedir. Tasavvuf tarihinin
bir çeşit inanç alanı ve araştırıcılarının da çoğunlukla tarihçilik formasyonundan
uzak oluşu, ilgili alanda üretilen çalışmalarda bir
takım yapısal sorunlara yol açmaktadır. Tasavvuf tarihi çalışmalarının
güvenilir ve tutarlı olması kaynak çeşitliliğini artırmaktan geçer.
Arşiv belgeleri ve defterlerinin paleografya ve diplomatik ilmi kaidelerine
uygun bir şekilde kullanımı sayesinde, menkabe kültürünün
etkisi ile idealize edilen hamasî retorikten daha çok, uzun erimli ve
ideolojik körlükten uzak bilimsel ürünler elde edilebilecektir. Buna
ilaveten, kısa zaman aralıklı ve dar bölgelerin çalışma konuları olarak
belirlenmesinin de metodolojik bir gereklilik olduğu belirtilmelidir.
İşbu makale, tasavvuf tarihi araştırmalarında arşiv vesikalarının ne
ölçüde kullanıldığını sorgulamakta ve birincil kaynakların önemine
atıf yapmaktadır.

A majority of the late period Ottoman sufi studies have neglected to use archivaldocuments as a primary resources. Regarding sufi history as a faith area and researcherswho are far from history formation lead to some structural problems in the worksproduced in this specific field, because they are incliened to repeat exactly what ahaiography tells about someone or something without criticizing or interpreting. Unlessthe study related to sufi history depends upon various and different sources includingarchival materials, it could not be naturally accepted as a reliable and consistent. In orderto get an historical work which is not affected by an ideological bias and antagonism oran idealized discourse caused by hagiography, archival documents must be certainly usedin accordance with paleography and diplomatic rules. As well, it should be said that thesubjects interested in Ottoman sufi history must contain useful perspective surrounded bya restricted region and short-term period. Otherwise, the works which don’t concern thisfact certainly give rise to successive incorrect results. The aim of this article tries to focuson the use of archival documents, the importance of an historical perspective andmethodology in the history of sufism.