Muhammediyye’nin İki Yazma Nüshası ve İki Kadın Müstensih


Muhammediyye’nin İki Yazma Nüshası ve İki Kadın Müstensih

Matbaanın bulunuşundan önce yüzyıllarca kitaplar elle yazılarak çoğal- tılmıştır. Bu uzun zaman dilimi içinde İslâm âleminde kitap yazma ile ilgili gelenekler ve kurallar ortaya çıkmış, bir kültür oluşmuş; yazıda güzellik ve doğruluk esasına dayalı bir disiplin geliştirilmiştir. Kendisine mahsus kural- ları olan, estetiği ön planda tutan İslâm yazısına dayalı sanat dalına “hat”, bir başka deyişle “güzel yazı” anlamında “hüsn-i hat” bu sanatla meşgul olan kişiye de “hattat” denir. Hususî olarak bir kitabı elle yazmaya “istinsah”, bu işi yapana da “müstensih” denir.

İslâm tarihinde ilk kadın yazı öğretmeni Hz. Ömer (RA)’ın bir akrabası olan Şifâ bint Abdillah (RA)’tır.1 Hz. Peygamber (SAV)’in hanımlarına ve başka sahabe hanımlara okuma yazma öğretmiştir. Hüsn-ü hat sahasında ise Abbasiler döneminde yetişmiş olan Fâtıma bint Zekeriyya (-427/1035) ile Fâtıma bintü’l-Hasan (- 480/1087) ilk meşhur kadın hattatlardandır.