“BOOK IN MANZUM ADVICE: SOURCE, ADVICE AND CASTING”
MANZUM NASİHATNAMELERDE KİTAP: KAYNAK, TAVSİYE VE DÖKÜM

Şairlerin kimi zaman bireyi kimi zaman toplumu muhatap alarak manzum
nasihatname türünde yazdıkları pek çok eser mevcuttur. Başta dinî, ahlakî, ilmî
olmak üzere çeşitli alanlarda kaleme aldıkları ve eğitici vasfı ön planda olan bu
manzum nasihatler klasik Türk edebiyatının temellerinin atıldığı dönemlerden
itibaren varlık gösterir. Tertip ve tasnif yönüyle farklı şekillerde teşekkül eden bu
manzum nasihatnamelerde umumiyetle ilim telkin edilir ve bu konu üzerinde
hassasiyetle durulur. Kendileri de şair olan nasıhların eserlerinde ilme önem
vermeleri onların ilim ile hemhâl olduklarını gösterir. Yine nasihatte bulundukları
alanlar ile ilgili kaleme alınmış ilmî eserlerden kaynak göstermeleri yahut söz konusu
eserlere atıf yapmaları onların kitap ile olan münasebetlerini ortaya koyar.
Muhataplara yapılan kitap tavsiyeleri de söz konusu münasebetin tezahürüdür. Öyle
ki Türk edebiyatı sahasında kaleme alınan altmışın üzerinde telif manzum
nasihatnamede şairlerin muhataplarına kitap tavsiyelerinde bulundukları görülür.
Nasihatte bulunulan alana kaynaklık edecek, muhatabın müktesebatını geliştirecek
bu kitapların neler olduğu, hangi alanlara ait olduğu, söz konusu kitapların toplum
nezdindeki konumunun ne olduğu gibi sorulara cevap bulmak mümkündür.
Bu çalışmada Türk edebiyatı sahasında telif edilmiş altmış manzum
nasihatnameden hareketle şairlerin eserlerini kaleme alırken kullandıkları kaynak
kitaplar tespit edildi. Ayrıca nasihatlerdeki kitap tavsiyelerinin neler olduğu tetkik
edildi. Nihayetinde yararlanılan kaynakların ve tavsiye edilen kitapların dökümü
okuyucunun istifadesine sunuldu.

There are many works written by poets in verse advice, sometimes addressing theindividual and sometimes the society. These verse advices, which they wrote invarious fields, especially in religious, moral and scientific fields and whoseeducational quality is at the forefront, have existed since the periods when thefoundations of classical Turkish literature were laid. In verse advice, which is formedin different ways in terms of arrangement and classification, science is the leadingfield that is generally suggested and this subject is emphasized with sensitivity. Thefact that the nasihs, who are also poets, attach importance to science in their worksshows that they are in touch with science. The fact that they refer to the scientificworks written about the fields they advise or refer to the works in question revealstheir relations with the book. The book recommendations made to the addressees alsooccur as a manifestation of the said relationship. So much so that in the field ofTurkish literature, it is seen that poets recommend books to their addressees amongthe verse advices written over sixty. It is possible to find answers to questions suchas what these books are, which will serve as a source for the field of advice anddevelop the acquis of the addressee, which fields they belong to, and what is theposition of these books in the society. From this point of view, it is possible that poetsdirectly or indirectly refer to various books in verse advice. In this study, it was triedto determine the source books used by the poets while writing their works, based onthe sixty verse advice that can be reached. In addition, the book recommendations inthe advice was examined. From this point of view, it was tried to create a list of theresources and recommended books.