Edebiyat-Tarih Bağlamında Bir Mesnevi: “Dâstân-I Vefât-I İbrâhîm”
A MESNEVİ IN THE CONTACT LITERATURE AND HISTORY: «DÂSTÂN-I VEFÂT-I İBRÂHÎM

ÖZET

Dâstân-ı Vefât-ı İbrâhîm, Hz. Muhammed'in, Hz. Mâriye'den olan ve küçük yaşta vefat eden oğlu İbrahim için kaleme alınmıştır. Muhtemelen XIV. yüzyılda Kırşehirli (Kayserili) İsa tarafından yazılmıştır. Eserin önemi, döneminin ihtiyacı doğrultusunda meydana getirilmiş olmasından kaynaklanmaktadır. XIII. ve XIV. yüzyıllar Anadolu'da siyasî ve dinî birliğin tam manasıyla kurulamadığı yüzyıllardır. Bu nedenle dinî destan türü eserlerin fazlaca yazıldığı bir dönemdir. Dâstân-ı Vefât-ı İbrahim de bu ihtiyaç doğrultusunda meydana getirilmiştir. Edebiyat-tarih bağlantısıyla ele alınmaya ve böylece bir zemine oturtulmaya çalışılan eserin ana fikri Hz. Muhammed'in ümmeti ve oğlu arasında yaptığı tercihe dayanmaktadır. Hz. Muhammed, mesnevide ümmetini tercih etmiş ve böylece eserde bireyden ziyade toplumun yararının gözetilmesi gerektiği vurgulanmıştır.

Dâstân-ı Vefât-ı İbrâhîm was written for Hz. Muhammed's son who died very young. Probably it was written in the 14th century by Isa From Kırşehir (Kayseri). The importance of this work originates in its content which was written occording to the needs of the's period. The 13th and 14th centuries were the time that that the political and religious corporation couldn't established. Because of this, religious epics were written too much in this period. Dâstân-ı Vefât-ı İbrâhîm also was written according to this necessity. The central theme of this work which is studied in the contact of literature and history is Hz. Muhammed's preference between his community and son. In the mesnevi Hz. Muhammed prefered his community andin this way he emphozed that the benefit of the community should b consider more than the benefit of the individual. Keywords: Hz. Muhammed, İbrâhîm, Literature, History, Mesnevi.