İSTANBUL-TEBRİZ TİCARET HATTINDA VALİDEHAN (XIX-XX. YÜZYIL)
ALIDEHAN AT ISTANBUL-TABRIZ TRADE ROUTE (XIX-XXTH CENTURY)


İstanbullu bir bürokrat olan İshak Efendi tarafından Eskişehir’de Karabaş Mahallesi’nde cami ile sıbyan mektebi yaptırılmış, hayratın hizmetlerini sürdürebilmesi için vakıf eserlerle beraber inşa ettirilen hamam ve babası Hacı Mustafa Efendi’nin vakfına ait bazı gayrimenkuller bağışlanmıştır.

XIX. yüzyılın başlarından itibaren İstanbul’da ciddi bir
Acem/İranlı nüfusun var olduğu bilinmektedir. XIX. yüzyılın ikinci
yarısındaki bazı siyasi ve ekonomik gelişmeler, İranlıların İran dışında
ticaret toplulukları oluşturmalarını sağladı. Bu makale çerçevesinde
Tebriz-İstanbul ticaret hattının nihai durağı olan Validehan’ın, Acem
tüccar topluluğunun İstanbul’da kullandığı önemli bir iş mekanı
olduğu tespit edilmiştir. Annuaire Oriental [Şark Ticaret Yıllıkları]’
ın 1885-1921 yılları arasında basılmış nüshalarında Validehan
taranarak oluşturulan tüccar listeleri, İstanbul ticaret tarihine katkı
sağlaması amacıyla ekte sunulmuştur. Bu listeler sayesinde Validehan’daki
tacir ve esnafın kimliği, meslekleri, işletme modelleri, ticari
ilişkileri ve ticari bağlantıları tespit edilerek handaki tüccar/esnaf profili
ortaya konmuştur. Bu makalenin sınırları dahilinde İstanbul’da
yaşayan Acem topluluğu için Validehan’ın ticari olduğu kadar siyasi,
sosyal ve dini bir merkez olduğu, bir takım ayrıntılarla ortaya konmuştur.


Etiketler »  

Abstract
Since the beginning of the 19th century there is an important Acem/Iranianpopulation in Istanbul. Iranians founded merchant communities outside the Persia,because of economic and political conditions of the second half of the 19th century. Thispaper established that the Validehan, which was the end-point of the Tebriz-Istanbultrade route, was the main business center of the Acem merchants in Istanbul. The Acemmerchants traded in Valide Han are identified from the Annuaire Oriental [ŞarkTicaret Yıllıkları] (dated to 1885-1921). The information related to these merchantsgive idea about the identities of the merchants and artisans, their jobs, models of theirbusiness, trade relations and their commercial networks. These informations expose themerchant/ artisan profile in Valide Han and are listed at the end of the paper tocontribute to the commercial history of Istanbul. This paper put forward that the ValideHan was a commercial, political, social and religious center for Acem merchants inIstanbul.

Keywords »