FENNÎ VE İZZET EFENDİNİN SAHİLNAMELERİ VE BU SAHİLNAMELERDE ÜSKÜDAR
USKUDAR IN THE SAHİLNAMES BY FENNÎ AND IZZET EFENDİ

Yer yüzünde en çok şair yetiştiren, barındıran ve hakkında en çok şiir yazılan şehirlerin başında belki de İstanbul gelir. İstanbul tasvirinde yazılan şiirlerin içinde Boğaziçi’nin eşsiz güzellikteki sahillerinin ve bu sahillerdeki yerleşim alanlarının edebî bir şekilde işlendiği sahilnamelerin ayrı bir yeri vardır. Sahilnamelerde Galata’dan başlamak üzere önce Rumeli sahilleri, sonra Anadolu kıyıları Fenerbahçe’ye kadar sırasıyla ele alınır.
Bu makalede, öncelikle yukarıda sözü edilen sahilname geleneği hakkında kısaca bilgi verilmiş, sonra geleneğin öncüsü kabul edilen Mustafa Fennî Efendinin ve ona nazire olan İzzet Efendinin sahilnameleri tanıtılmış, ardından bu manzumelere göre Üsküdar sahil yerleşim yerleri tek tek ele alınmıştır. Ayrıca yapılan bu çalışmada, sahilnamelerde bulunan ortak özellikler tespit edilmek suretiyle hangi manzumelerin sahilname sayılıp hangilerinin sayılamayacağı belirlenmiş, geleneğin ilk örneğini kaleme alan Fennî’nin hangi Fennî olduğu hususundaki karışıklık giderilmiş ve şairlerin gözüyle 18. yüzyıl Üsküdar sahillerinin özellikleri ortaya konmuştur.

Istanbul may be one of the cities where many poets grow and live and poems written about. Sahilnames are the literary genres where Istanbul its beautiful coasts, and their inhabitant places were depicted in high literary quality. In these works the both coasts Rumeli from Galata to the end and Anatolia all the way to Fenerbahce took place.This study holds a very short introduction about the sahilname genre and the works of its pioneer Mustafa Fenni and his correspondent Izzet Efendi were introduced. According to these works Uskudar coast settlements were presented one by one.Beside these interests, this study also tried to set the limits for literary works to be called sahilname. It also shed light upon which Fenni was the pioneer of this genre besides giving important clues about the 18th Century Uskudar through the eyes of poets.