AHMET HAŞİM’İN ESTETİK ANLAYIŞINI BESLEYEN BİR KAYNAK OLARAK HAİKU
HAIKU THE ORIGIN OF SUPPORTIVE IN AHMET HAŞİM’S AESTHETICS OPINION

Bu incelemede Ahmet HaÅŸim’in (1887 – 1933) kısa ÅŸiirleri, Japon estetiÄŸi,
özellikle bir Japon ÅŸairi Masaoka Shiki’nin (1867 – 1902) oluÅŸturduÄŸu haiku
sanatına göre incelenmiÅŸtir. Öncelikle, geliÅŸim süreci, özellikleri ve unsurlarıyla
haikunun nasıl bir ÅŸiir tarzı olduÄŸu ve estetiÄŸi açıklanmıştır. Bunları kanıt sayarak
kısa ÅŸiiri oluÅŸturan ve haiku için de önemli olan dört unsur; “zaman, tabiata bakış,
renk, ses”e göre HaÅŸim’in ÅŸiir anlayışı incelenmiÅŸtir. Özellikle HaÅŸim’in de bazı
bölümlerini Türkçeye çevirdiÄŸi, Japon felsefesini anlatan Çay Name’de (1906)
açıkça görülen Japon estetiÄŸiyle HaÅŸim’in eserlerinde görülen anlayış arasındaki
iliÅŸki incelenmiÅŸtir. Buradan HaÅŸim’in genel olarak Japon estetiÄŸiyle paralellik
taşıyan yanları, örneÄŸin eski ÅŸiirden ayrılarak tabiatı önemsemesi, sezgisel ve
asimetrik güzelliÄŸe yönelmesi ile saf ve yalın kısa ÅŸiir görüÅŸü ortaya konulmuÅŸtur.
Yapılan inceleme sonunda, HaÅŸim’in haikuyu taklit etmediÄŸi, fakat Japon estetiÄŸine
çok yakın bir sanat anlayışına sahip olduÄŸunu tespit ederek, onun ÅŸiir anlayışın
özgürlüÄŸü, yani onun kaynakları çok geniÅŸ olduÄŸu ve bunları kendi içinde
kaynaÅŸtırarak özgün kısa ÅŸiir tarzını kurmayı baÅŸardığı ortaya çıkarılmıştır.

In this analysis, short poems by Ahmet HaÅŸim (1887-1933), are analyzed by theJapanese sense of beauty, especially in terms of haiku aesthetics that established byMasaoka Shiki (1867-1902). Shiki is the best of westernization in Japanesehaiku. First, we explain what a haiku is, starting from the formation process,including its features and descriptions. It must be noted that HaÅŸim’s art theory isanalyzed by significant components of haiku: "time, view of nature, color andsound". The Japanese sense of beauty described, in particular, in The Book Of Tea(1906), where the Japanese philosophy is translated into Turkish by HaÅŸim, thecorrelation between the two and HaÅŸim’s aesthetics are analyzed. It could be revealedthat HaÅŸim’s characteristics are derived from these, and thus, his angle is similar to oroften become parallel to that of the Japanese sense of beauty; Escape from thetraditional forms of poetry; Focus on Nature; Emphasis on asymmetric, implied,pure aesthetics and simple poems.At the end of research, it has been proved that HaÅŸim did not mimic the haiku.However, he was the owner of a philosophy very similar to the Japanese aestheticswhere he developed his own style that was specific to himself in a very liberal way ofthinking.