ÖZET
Bu metnin aslı “British Interests in the Persian Gulf” başlığı altında sunulan bir konferanstır. Basra Körfezi sorununun Osmanlı-İngiliz ilişkilerini yoğun bir şekilde meşgul ettiği ve İran Şahı Muzafferuddin Şah'ın öldüğü günün akabinde –Orta Asya Derneği'nde– yapılan bu konuşma ve tartışmalar bir rapor haline getirilmiştir. Osmanlı Devleti'nin Londra temsilciliğince elde edilen bu rapor 5 Nisan 1907 tarihinde Osmanlı Hariciye Nezareti'ne takdim edilmiştir. Orjinal metni Başbakanlık Osmanlı Arşivi'nde bulunan (BOA. Y.A.HUS, 297/4) bu konuşma, günümüzde hâlâ sıcaklığını koruyan Basra Körfezi üzerindeki çıkar çatışmaları tarihine ve özellikle yirminci yüzyılın başlarında İngilizler'in bakış açısına ışık tutacak niteliktedir. Ayrıca Birinci Dünya Savaşı'ndan önce İngiliz kamuoyunun meşgul olduğu bu ve benzeri konulara bakıldığında, savaşın gerçek sebepleri biraz daha netlik kazanmaktadır.