Türk Kültürü İncelemeleri Dergisi > TKİ Dergisi |

KLASİK TÜRK ŞAİRİNİN DİLİNDEN “BAYKARA MECLİSİ”
BAYKARA COUNCIL’ FROM THE LANGUAGE OF CLASSICAL TURKISH POET


Herât’ın önemli bir kültür ve medeniyet merkezi olmasını isteyen Hü- seyn-i Baykara, bunu gerçekleştirmek için büyük bir gayret göstermiştir

Herât’ın önemli bir kültür ve medeniyet merkezi olmasını isteyen Hü- seyn-i Baykara, bunu gerçekleştirmek için büyük bir gayret göstermiştir. Hatta bunun için başta Hüseyn-i Baykara ve Alî Şîr Nevâî olmak üzere diğer sultan- lar, erkân-ı devlet ve ileri gelen diğer kimseler tarafından saray, köşk, ev, mescit, medrese, dükkân, meyhane, tekke, köy, bağ ve bahçelerde vb. tertip edilen mec- lislere hükümdarlar, devlet adamları, şairler, âlimler, ileri gelen kişiler, sa- natkâr ve zanaatkârlar, çalgıcılar, şarkıcılar vb. katılmışlardır. Şiirde, sanatta, ilimde maharet sahibi ve yetenekli olup bu özellikleriyle sultan ile diğer devlet adamlarının dikkatini çekenlerin dâhil oldukları bu ilim-irfan meclislerinde, birçok âlim, şair ve sanatkârın yetişmesine imkân sağlanmıştır. Diğer taraftan oluşturulan bu ilim ve kültür meclisleri, daha sonra tanzim edilen bu tarzdaki diğer meclisler için bir sembol olmuştur. “Baykara meclisi” olarak adlandırılan bu meclisler, diğer meclislerin hüviyeti ile konumunun belirlenmesinde ve de- ğerinin ortaya konulmasında bir kıyas unsuru olarak benimsenip kabul edil- miştir. Bu kabul neticesinde şairler ve yazarlar, bu meclisleri bir mukayese aracı olarak eserlerinde kullanmaya başlamışlardır. Bu çalışmada, klasik Türk şairle- rinin şiirlerinde bu meclislerin nasıl kullanıldığı örnek metinlerle gösterilmeye çalışılacaktır.


Etiketler »  

Abstract
Hüseyn-i Baykara, who wanted Herat’s to be an important center of cul- ture and civilization, made a great effort to realize this. To do this, especi- ally by Hüseyn-i Baykara and Alî Şîr Nevâî, by other sultans, statesmen and other prominent people; he organized councils in palaces, mansions, houses, masjids, madrasahs, shops, taverns, lodges, villages, vineyards and gardens. These councils were attended by rulers, statesmen, poets, scholars, notables, artisans, various occupational groups, instrumentalists and sin- gers. In these science and wisdom councils in which people, who are talen- ted in poetry, art, and knowledge, and who attract the attention of the sul- tan and other statesmen, attend; many scholars, poets and artisans have been trained. These scientific and cultural assemblies were a symbol for ot- her assemblies in this style. These councils, referred to as “Baykara coun- cil", have been adopted as a basis for determining the content and position of other assemblies. As a result of this acceptance, poets and writers began to use these assemblies as a comparative element in their works. In this study, it will be tried to show how these assemblies are used in the poems of the classical Turkish poets with sample texts.

Keywords »