ERZURUMLU MUSTAFA DARÎR’İN ESERLERİNDE GÖRME DUYUSU VE KÖRLÜK
SIGHT AND BLINDNESS IN ERZURUMLU MUSTAFA DARIR’S WORKS


Erzurumlu Mustafa Darîr, klasik Türk edebiyatının temellenmeye başladığı bir devir olan XIV. yüzyılda yaşamış bir şair ve nâsirdir.

Erzurumlu Mustafa Darîr, klasik Türk edebiyatının temellenmeye başladığı
bir devir olan XIV. yüzyılda yaşamış bir şair ve nâsirdir. Sîretü’nnebî,
Kıssa-i Yûsuf (Yûsuf u Züleyhâ), Fütûhu’ş-Şâm Tercümesi, Yüz
Hadis Yüz Hikâye gibi eserleri bulunan Darîr’in en önemli eseri, Hz.
Muhammed’in hayatını konu edinen ve yurtiçi ve yurtdışındaki
kütüphanelerde yüze yakın nüshası bulunan Sîretü’n-nebî’dir. Erzurumlu
Mustafa Darîr, şiirlerinde kör anlamına gelen Darîr, Darîrî ve Gözsüz
mahlaslarını kullanır. Bununla birlikte o, kör olduğu halde eserlerinde göz
ve görme ile ilgili pek çok benzetme ve hayale yer veren bir şairdir. Görme
duyusu ile ilgili söyleyişlerinde genelde mecaz yoluyla anlatımı tercih eder.
Gözü, batınî ve zahirî göz olarak ikiye ayırır ve daha çok batınî göz
üzerinde durur. Darîr’in eserlerinde yer alan körlükle ilgili ifadelere
baktığımızda ise onun hem genel olarak körlükten hem de özel olarak kendi
körlüğünden bahsettiğini görürüz. Fakat o, eserlerinde körlüğü çoğunlukla
gönül gözünün körlüğü olarak ele alıp işlemiştir. Bu yazı, Darîr’in
eserlerinde geçen görme duyusu ve körlük ile ilgili unsurları sıralamayı ve
bunları tasnif ederek değerlendirmeyi amaçlamaktadır.


Etiketler »  

Abstract
Erzurumlu Mustafa Darir was a poet and writer who lived in the 14th century,when classical Turkish literature first emerged. Though Darir’s work also includesSîretü’n-nebî, Kıssa-i Yûsuf (Yûsuf u Züleyhâ), Fütuhu’ş-Şam Tercümesi andYüz Hadis Yüz Hikaye, his major and most well-known text is Siretü’n-nebiwhich narrates the life of the prophet. Nearly a hundred copies of this book are heldin libraries worldwide. Because he was blind, he has used the poetic appellations“Darir”, “Dariri” and “Gözsüz” (trans. blind). Furthermore Darir used manyimages and metaphors about eye and vision. He preferred metaphorical expressionsabout blindness. Though he mentioned about physical eyes, he focused on thespiritual eye or eye of the heart. Also he wrote about blindness and his ownblindness. But the term “blindness” very often refers to “the blindness of the heart”in his works. This article aims to classify and evaluate the ocular elements in Darir’sworks.

Keywords »