Türk Kültürü İncelemeleri Dergisi > TKİ Dergisi |

GÖSTERGEBİLİM AÇISINDAN ESKİ UYGURCA KUANŞİ İM PUSAR
KUANŞI IM PUSAR IN OLD UIGHUR TURKISH ON THE POINT OF SEMIOLOGY


Göstergeler, basit mantıkla soyut veya somut şeylerin yerine geçebilen, onları işaret eden gösteren belirti ve tanımlık öğelerdir. Bu anlamda örneğin duman, ateşin; çatık kaşlar, kızgınlığın göstergesi sayılır.

Göstergeler, basit mantıkla soyut veya somut şeylerin yerine geçebilen, onları işaret eden
gösteren belirti ve tanımlık öğelerdir. Bu anlamda örneğin duman, ateşin; çatık kaşlar,
kızgınlığın göstergesi sayılır. Dilbilimci açısından gösterge ise dilin göstergebilimsel dizgesini
bulmak, onun sistemine ait unsurları keşfetmektir. Dilbilimin ilk kez bilimler arasında
belli bir yer almasında, göstergebilim önemli bir rol oynamıştır. Dilde kelimelerin her birisi
gösteren niteliği taşır. Ses ve nesne arasındaki ilgisizlik dünyadaki en iyi gösterenlerin dilde
varlığını bize kanıtlar. Dilin gösteren gösterilen ilişkisinde vardığı en yüksek seviye edebî
metinlerdir. Bu metinlerde gösterenler vasıtasıyla yazar ulaşmak istediği bazı somut, soyut,
duygusal unsurları dile getirmeye çalışır. Son zamanlarda, edebî metinlerin şerhinde
dilbilim akımlarını kullanan çalışmalar artmıştır. Her metot, edebî metinlerin farklı
yönlerini ortaya koymaktadır. Her yaklaşım tarzı, metin şerhi hususunda okuyuculara ve
araştırmacılara farklı bakış açılarıyla bakma imkânını sunmaktadır. Bu çalışmada Eski
Uygurca Kuanşi İm Pusar isimli metin göstergebilim açısından incelenmiştir. Göstergebilimsel
olarak bir metni inceleyebilmek, o metni kesitlere ayırmakla mümkündür. Kesitleme,
metni anlam bloklarına, anlam bölümlerine ayırmaktır. Bu sebeple incelediğimiz
hikâye kesitlere ayrılmış ve yüzey yapıda yer-zaman-mekân (uzam) ve kişiler açısından
değerlendirilmiştir. Yer, zaman ve kişiler hakkında anlatıda detaylı betimlemeler verilmemiştir.
Derin yapıda Budizm’e ait birçok göstergenin metinde kendine yer bulduğu görülmüş
ve çalışmanın her kesitinde bu göstergelerden çeşitli örnekler verilerek metin göstergebilimsel
açıdan ele alınmıştır.


Etiketler »  

Abstract
Signs are marks and article items which stand for abstract and concrete thingsrationally and refer and indicate them. For example in this sense smoke is the sign offire; beetle-browed is the sign of anger. According to linguists, sign is to find thesystem of semiotical of language and discover its elements. Semiology is important forLinguistics in taking a certain part among sciences for the first time. It hasqualification in signing each of words in language. Irrelevance between sound andobject proves us the entity of the best signs in the world. The highest level of languagein the relation between signifier and signified is literary texts. In this texts the writertries to put into words what he/she wants to mention as concrete, abstract andemotional elements by means of signifier (words). Recently, the studies usinglinguistics movements in detailing literary texts have been increased. Every approachgives readers and researhers opportunity to take a look from different point of view indetailing literary text. In this study the text named Kuanşi im Pusar in Old Uighuris analyzed in terms of semiology. Analyzing a text in semiological is possible bytaking to parts. Sectioning is taking the text into meaningful parts. Therefore theanalyzed story is disassembled and assessed superficially in terms of location-timeplaceand characters. Detailed descriptions about location, time and characters are notincluded in narrative. It is seen that profoundly many signs belonging to Buddhismare situated in and the text is discussed in terms of semiological by giving differentexamples about these sigs in every part of the work.

Keywords »