AŞKÎ'NİN MANZUMELERİ
POEMS OF AŞKÎ

Çoğu kasideden oluşan 16 manzumesini yayınlayacağımız şair Aşkî'nin hayatı hakkında fazla bilgi bulunmamaktadır. Osmanlı dönemi kaynaklarında, Aşkî'nin yalnızca divanından söz edilmektedir. Onun divanından başka Nizâmî'nin aynı adlı eserinin çevirisi olan Heft Peyker adlı bir mesnevîsinin daha olduğu ise son dönemde anlaşılmıştır. II. Murad ve Fatih dönemlerinde yaşadığı bilinen Aşkî'nin divanında bu-güne kadar yalnızca gazellerinin bulunduğu ileri sürülmekte, makalemi-zin konusu olan bu manzumeler bilinmemekteydi. Tezkirelerin çoğunda, Aşkî'nin şiirinde yeni bir tasarruf ve icadın bulunmadığı, ancak onun, döneminde rağbet edilen bir şair olduğu belirtilmiştir. Yayımladığımız bu şiirlerde Fatih adaleti, cömertliği, cesareti, güzel ahlâkı gibi bir çok bakım-dan övülmekte, bunlar yapılırken o, Acem hükümdar ve kahramanlarıyla karşılaştırılmaktadır. Bu manzumeler Fars kültürünün, XV. yüzyılda Klâsik Türk şiiri üzerindeki kuvvetli etkisini göstermesi bakımından da önem taşımaktadır.

We have no sufficient information about the life of Aşkî lived during Murad II and Fatih and his sixteen kasidas are examined in the present article. In the Ottoman sources only the diwan of Aşkî was mentioned. However it has been realized later that he had a masnawi titled “Heft Peyker” translated from Nizâmî's work apart from his diwan. It is asserted so far that in his diwan there were only gazels however other poems which this article is based on were not mentioned or published before. It is stated in most of the biographical memoirs that Aşkî's poems did not introduce new images or originality however same sources indicated that he was one of the popular poets of his era. The subjects of the poems are mentioned on justice, generosity, courage, and ethic values of Fatih and Fatih is also compared with Persian Sultans and heroes. The aforementioned poems are also important for reflecting of the effects of the Persian culture on the Classical Turkish Poetry in the 15th Century.