MEMLUK HALI FRAGMANI KAPLI BARGELLO KOMPOZIT YAYININ MENŞEI
THE ORIGIN OF THE BARGELLO COMPOSITE BOW WITH A MAMLUK CARPET FRAGMENT

Floransa’daki Bargello Milli Müzesi (Museo Nationale del Bargello)’nde kabzası Memluk halı parçası kaplı bir kompozit yay bulunmaktadır. Müze kayıtlarında (envanter no: 352) “turchesco” olarak kaydedilen bu yayın, 1568’de Venedik’ten Medici sarayına getirilmiş olduğunu Dr. Scalini’nin araştırması sayesinde öğrenmekteyiz. Ancak söz konusu yayın formu, tekniği, bezemeleri ve halı parçasının mevcudiyetinden dolayı, Osmanlı menşeli olmadığı anlaşılmaktadır. Tarihi arşiv ve beyaz çözgülü Memluk halı grubu ile Bargello yayında görülen Memluk halı parçasının yapısı, desenleri ve renkleri açısından aynı olması, bu yayın Memluk kökenli bir yay olabileceğini düşündürmektedir. Bu yay, Arap yayından Osmanlı yayı formuna geçiş döneminde yapılmış nadir bir örnek olarak değerlendirilebilir. Orta Asya kompozit yaylarından etkilenen Memluk yaylarının, başka hususlarda görüldüğü gibi, Osmanlı yayının da kaynağı olduğu konusunda şüphe yoktur. Bu makalede, menşeine açıklık getirmek üzere, Moğol, Memluk ve Osmanlı yayları ile mukayese edilerek Bargello yayı değerlendirilecektir

The collection of the Museo Nationale del Bargello, Florence, contains a unique composite bow whose handle is covered with a fragment of Mamluk carpet. The bow is not recurved, but long and straight, and made from a composite of wood, horn, sinew, andglue. It is registered as “turchesco” in the museum records, and it is theorized that the bow was brought from Venice to the Medici Palace in 1568. Information from the Ottoman archive as well as similarities between the carpet fragment on the Bargello bow and the structures, designs, and colors used in a group of Mamluk carpets with white warps suggest that this composite bow was produced in Ottoman Syria in the sixteenth century.