Ä°STANBUL-TEBRÄ°Z TÄ°CARET HATTINDA VALÄ°DEHAN (XIX-XX. YÃœZYIL)
ALIDEHAN AT ISTANBUL-TABRIZ TRADE ROUTE (XIX-XXTH CENTURY)

XIX. yüzyılın baÅŸlarından itibaren Ä°stanbul’da ciddi bir
Acem/Ä°ranlı nüfusun var olduÄŸu bilinmektedir. XIX. yüzyılın ikinci
yarısındaki bazı siyasi ve ekonomik gelişmeler, İranlıların İran dışında
ticaret toplulukları oluÅŸturmalarını saÄŸladı. Bu makale çerçevesinde
Tebriz-Ä°stanbul ticaret hattının nihai durağı olan Validehan’ın, Acem
tüccar topluluÄŸunun Ä°stanbul’da kullandığı önemli bir iÅŸ mekanı
olduÄŸu tespit edilmiÅŸtir. Annuaire Oriental [Åžark Ticaret Yıllıkları]’
ın 1885-1921 yılları arasında basılmış nüshalarında Validehan
taranarak oluÅŸturulan tüccar listeleri, Ä°stanbul ticaret tarihine katkı
saÄŸlaması amacıyla ekte sunulmuÅŸtur. Bu listeler sayesinde Validehan’daki
tacir ve esnafın kimliği, meslekleri, işletme modelleri, ticari
iliÅŸkileri ve ticari baÄŸlantıları tespit edilerek handaki tüccar/esnaf profili
ortaya konmuÅŸtur. Bu makalenin sınırları dahilinde Ä°stanbul’da
yaÅŸayan Acem topluluÄŸu için Validehan’ın ticari olduÄŸu kadar siyasi,
sosyal ve dini bir merkez olduğu, bir takım ayrıntılarla ortaya konmuştur.

Since the beginning of the 19th century there is an important Acem/Iranianpopulation in Istanbul. Iranians founded merchant communities outside the Persia,because of economic and political conditions of the second half of the 19th century. Thispaper established that the Validehan, which was the end-point of the Tebriz-Istanbultrade route, was the main business center of the Acem merchants in Istanbul. The Acemmerchants traded in Valide Han are identified from the Annuaire Oriental [ŞarkTicaret Yıllıkları] (dated to 1885-1921). The information related to these merchantsgive idea about the identities of the merchants and artisans, their jobs, models of theirbusiness, trade relations and their commercial networks. These informations expose themerchant/ artisan profile in Valide Han and are listed at the end of the paper tocontribute to the commercial history of Istanbul. This paper put forward that the ValideHan was a commercial, political, social and religious center for Acem merchants inIstanbul.