Hokand Hanlığı’nın saray teşkilatı ve bu teşkilatta görevli bürokratlar Türk-İslam ve Türk-Moğol devletleri örnek alınarak oluşturuldu. Hanlığın yönetimi dünyevî ve dinî olarak ikiye ayrılıyordu ve dünyevî işlerle umera, dinî işlerle ise ulema denilen görevliler ilgileniyordu. Hokand Hanlığı’nın yönetim merkezi Hokand şehrinde bulunan ve Orda ismi verilen hanlık sa- rayıydı. Orda’da hükümdarın başkanlık ettiği âli kengeş, maslahat, has meclis, meşveret, meclis-i sultani gibi isimlerle anılan divanda devlet işle- rinin görüşüldüğü ve karara bağlandığı yönetim mekanizmasıydı. Divana katılan devlet görevlileri hanlığın kuruluşundan itibaren sabit olmayıp döneme göre değişiklik gösteriyordu. XIX. yüzyılın başlarından itibaren di- vanbegi, koşbegi, inak, mingbaşı gibi görevliler divanda yer aldı. Divana katılan devlet görevlilerinin yanı sıra Hokand sarayının ve hükümdarın özel işlerini yerine getiren farraşbaşı, kitapdar, selam ağası, mirahor, cem ağası gibi hizmetkârlar mevcuttu. Hokand Hanlığı’nın saray teşkilatı ve görevlilerinin ortaya konulması Türk Devlet geleneğinin devamlılığını göstermesi açısından önemlidir. Ayrıca Hokand Hanlığı tarihi kaynaklarında sık sık zikredilen unvanların açıklığa kavuşturulması araştırmacılar için kolaylık sağlayacaktır.
HOKAND HANLIĞINDA SARAY TEŞKİLATI VE KULLANILAN UNVANLAR
COURT ORGANIZATION AND TITLES USED IN THE KOKAND KHANATE
Hokand Hanlığı’nın saray teşkilatı ve bu teşkilatta görevli bürokratlar Türk-İslam ve Türk-Moğol devletleri örnek alınarak oluşturuldu. Hanlığın yönetimi dünyevî ve dinî olarak ikiye ayrılıyordu ve dünyevî işlerle umera, dinî işlerle ise ulema denilen görevliler ilgileniyordu.
Etiketler »
Abstract
The Kokand Khanate’s palace organisation and zadegan that is in charge in the palace were formed based on Turco-Islamic and Turco-Mongol states’ examples. Administration of the khanate was split into two as secular (earthly) and reli- gious ones and while Umera was occupied secular issues Ulema was in charge of religious duties. The administrative capital of the Kokand Khanate was the khanate palace called Orda in the city of Kokand. The Divan called with various names such as âli kengeş, maslahat, has meclis, meşveret, meclis-i sultani which was headed by the ruler in orda was the mechanism of discussion and resolution of state affairs. Administrative officials attending to the divan were not perma- nent rather they were being circulated based on the era. Starting from XIXth century officials like divanbegi, koshbegi, inak, mingbaşı started to participate the divan meetings. In addition to the officials attending to the divan, there were servants such as farraşbaşı, kitapdar, selamağası, mirahor, cem ağası who man- age the Kokand palace’s and ruler’s private matters. Exhibition of the Kokand Khanate’s palace organisation and its officials are important to show the conti- nuity of Turkish state customs. Additionally, researchers will benefit of the re- veal of often mentioned titles in the historical sources of the Kokand Khanate.
Keywords »
İlgili Haberler