Erken modern dönemde coğrafi ve stratejik bakımdan Doğu Akdeniz’in en önemli limanlarından biri olma özelliğini taşıyan İskenderun, uzun süre Halep’te yaşanan canlı ticaret için bir liman olarak hizmet etmiş ise de hayli müddet Trablusşam İskelesi’nin gölgesinde kalmıştır. 16. asrın son yıllarında İskenderun İskelesi özellikle Venedikliler tarafından giderek daha fazla kullanılır olmuş, müteakip asrın ilk yirmi yılında ise Halep’in başlıca iskelesi haline gelmiştir. Bu durum, Trablusşam ile İskenderun arasında uzun süreli bir rekabete yol açmıştır. İskenderun İskelesi’nin Avrupalı devletler tarafından kullanılması zaman zaman merkezi hükümetin müdahalelerine neden olsa da liman, yüzyıl boyunca gelişimini büyük oranda sürdürmüş ve uluslararası ticaret gemilerinin Doğu Akdeniz’deki en gözde iskelelerinden biri haline gelmiştir. Bu makalede İskenderun limanının 16. yüzyıldan itibaren yaşadığı gelişme ve dönüşüm tespit edilerek, Osmanlı yöneticilerinin bu hususta aldığı çelişkili kararların nedenleri sorgulanacaktır. Ayrıca şimdiye kadar kullanılmayan Osmanlı, İtalyan ve Fransız arşiv kaynaklarının yardımıyla, limanın uluslararası ticarete katılımını hazırlayan siyasi, sosyal, diplomatik ve ticari meseleler açıklığa kavuşturulacaktır.
İSKENDERUN İSKELESİ: DOĞU AKDENİZ’DE ULUSLARARASI BİR TİCARET LİMANININ İNKİŞAFI MESELESİ (1589-1612)
ALEXANDRETTA PIER: THE ISSUE OF THE EMERGENCE OF AN INTERNATIONAL TRADE PORT IN THE EASTERN MEDITERRANEAN
Erken modern dönemde coğrafi ve stratejik bakımdan Doğu Akdeniz’in en önemli limanlarından biri olma özelliğini taşıyan İskenderun, uzun süre Halep’te yaşanan canlı ticaret için bir liman olarak hizmet etmiş ise de hayli müddet Trablusşam İskelesi’nin gölgesinde kalmıştır.
Etiketler »
Abstract
Alexandretta, which was geographically and strategically one of the most im- portant ports of the Eastern Mediterranean in the early modern period, served as a pier for trade in Aleppo but it for a long time remained in the shadow of Tripoli port of Syria. In the last years of the sixteenth century, Alexandretta pier was mostly began to use by Venetians, and it became the main pier of Aleppo in the first twenty years of the following century. This led to a long-term rivalry between Tripoli and Alexandretta. Although the use of pier by European states had some- times resulted in interventions by the Ottoman government, it had continued its development throughout the century and had become one of the most favorite piers of international merchant ships to the Eastern Mediterranean. This article aims to discuss the transformation and development of Alexandretta pier since the 16thcentury onwards and to question the reasons for the contradictory decisions of the Ottoman administration in this regard. Furthermore, the political, social, diplo- matic and commercial issues that would enable the pier to participate in the inter- national trade will be clarified in the light of previously-unutilized archival sources.
Keywords »
