Türk Kültürü İncelemeleri Dergisi > TKİ Dergisi |

Murat Sarıcık, Osmanlı İmparatorluğu'nda Nakîbü'l-Eşraflık Müessesesi


Murat Sarıcık, Osmanlı İmparatorluğu'nda Nakîbü'l-Eşraflık Müessesesi, Türk Tarih Kurumu Yayını, Ankara 2003, XXV +194 + XL belge.

Giyimiyle, kuşamıyla renkli bir görünüm sergileyen Osmanlı toplumunda, evinin cumbasında oturup sokağa bakan biri, yoldan geçenin hangi ırka, dine, mezhebe ve mesleğe mensup olduğunu rahatlıkla anlayabilirdi. Çünkü bütün Ortaçağ toplumlarında olduğu gibi, herkesin geleneksel veya kanunlarla belirlenmiş bir giyim kuşam tarz ve rengi bulunmaktaydı. Osmanlı toplumunu oluşturan bu gruplardan biri de genelde sâdât-ı kirâm olarak adlandırılan kesimdir. Abbasîlerden itibaren bütün İslâm devletlerince maddî ve manevî olarak korunan ve toplumun diğer kesimlerinden ayırt edilmeleri için yeşil sarık sarmakla ayrıcalıkları belir- ginleştirilen bu grup, cedlerine hürmeten toplumun kimi kesimlerince saygı ve itibar görmüşlerse de, imtiyaz ve ayrıcalıklarıyla bazı kesimlerin de kıskançlıklarına hedef olmuşlardır. Sözgelimi XVIII. yüzyılda Şam’da yaşamış bulunan Berber Bedirî’nin kayıtlarına göre, Halep’teki yeniçeriler, içini oydukları yeşil bir karpuzu bir köpeğin başına geçirip cadde ve so- kaklarda “seyyidime yol verin” diyerek gezdiriyorlardı.