Türk Kültürü İncelemeleri Dergisi > TKİ Dergisi |

PEYAMİ SAFA’NIN TÜRK INKILÂBINA BAKIŞI
THE VIEWS OF PEYAMI SAFA ON TURKISH REVOLUTION


Osmanlı modernleşmesi, 19.yüzyıldan itibaren, Mülkiye – Harbiye – Tıbbiye üçlemesiyle sembolleşen okullarda yetişen nesiller tarafından yürütülmüştür.

Osmanlı modernleşmesi, 19.yüzyıldan itibaren, Mülkiye – Harbiye – Tıbbiye
üçlemesiyle sembolleşen okullarda yetişen nesiller tarafından yürütülmüştür.
Liyakate dayalı zorlu eğitimlerden geçerek bürokraside yükselen kadrolar,
özellikle yüzyılın ikinci yarısından itibaren pozitif bilimlerin bilginin tek kaynağı
olduğu düşüncesinin tesirinde kalmışlardır. Geleneksel değerlere ve monarşiye
karşı sadakatini yitiren aydınların sözcülüğünü üstlenen İçtihad mecmuasında,
II. Meşrutiyet Dönemi’nde (1908–1918) dile getirilen görüşler, Cumhuriyet’in
ilanından sonra Türk inkılâbı olarak hayata geçirilmiştir. Safa,
köklü değişimlerin medeniyetçilik ve milliyetçilik prensiplerinden doğduğunu
düşünür. Türk toplumu riyazileşerek ve siteleşerek Batı medeniyetine uyumlu
hale gelecektir. Türk inkılâbı zaruri ve doğal süreçlerden kaynaklanmıştır. Tek
parti vesayetinde gerçekleştirilmesi de doğaldır. 1950 sonrasında müfrit inkılâpçı
aydınların görmek istemediği husus, 19.yüzyılın bitiminden itibaren pozitivist,
materyalist bilim anlayışının Batı’da da sarsılmış olmasıdır. Dini değerler toplum
hayatında görünür olmaya başlamıştır. Milliyetçilik, manevi değerlerin ve
demokrasinin koruyucu bir şemsiyesi haline gelmiştir. Safa, 27 Mayıs Hükümet
Darbesi’nden sonra da bu çizginin önemli bir temsilcisi olmuştur.


Etiketler »  

Abstract
Ottoman modernisation, since 19th century, was implemented by the generation whowas brought up by Mulkiye – Military School – Medical School triology. Executiveswho were promoted according to merit system in bureaucracy after being educated fora long time, was influenced by positivism especially in the second half of the century.The idea suttered in II. Constitutionalist Period (1908-1918) and in a journal calledİçtihad, which was the voice of the intellectuals who lost loyalty to monarchy andtraditional values, were implemented as Turkish Revolution after the Declaration ofthe Republic. Safa, thought that radical changes are caused by nationalism andmodernisation. Turkish community would accommodateto Western civilisation byadopting mathematical correctness and being a city-state. Turkish Revolution causedby natural and compulsory processes. Also, it’s natural that it was done by single-partytutelaga. The point which the intellectuals miss, after the 19th century positivist andmaterialist scientific understanding’s popularity decreased in Western mentality, too.Spiritual values began to appear in the community and nationalism, became theprotectionist of spiritual values and democracy. Safa, has been a significantrepresentative of this view after 27 May Coup.

Keywords »