Türk Kültürü İncelemeleri Dergisi > TKİ Dergisi |

Pragmatische Grundlagen Der Skopostheorie
PRAGMATİC FUNDAMENTALS OF THE SKOPOS THEORY


1970’lerde edimbilimsel dönüm noktası, dilbilime yeni bir yön kazandırmakla birlikte çeviribilimin özerklik elde etmesinde de büyük rol oynamıştır. Dil kullanımının aynı zamanda bir eylem olduğunu ve bu kullanım esnasında dil dışı gerçekliklerin farklı şekillerde karşımıza çıktığını dikkate aldığımızda, bu konunun çeviribilimsel düşüncelerde göz ardı edilmemesi gerektiğini söylemek mümkündür.

1970’lerde edimbilimsel dönüm noktası, dilbilime yeni bir yön kazandırmakla birlikte çeviribilimin özerklik elde etmesinde de büyük rol oynamıştır. Dil kullanımının aynı zamanda bir eylem olduğunu ve bu kullanım esnasında dil dışı gerçekliklerin farklı şekillerde karşımıza çıktığını dikkate aldığımızda, bu konunun çeviribilimsel düşüncelerde göz ardı edilmemesi gerektiğini söylemek mümkündür. Bu nedenle çeviribilimsel bağlamda edimbilimsel dönüm noktası, dilbilim temellerine dayanan kuramlardan kopma, işlevsel ve eylem kuramına dayalı yaklaşımlara yönelme olarak da tanımlanabilir. Sonuç olarak; edimbilimin bu yaklaşımlardaki işlevi tamamıyla göz ardı edilemez. Katharina Reiß ve Hans J. Vermeer’in çalışmaları neticesinde ortaya çıkan Skopos Kuramı da bu dönüm noktasının bir ürünüdür. Peki, Skopos kuramında iç içe geçmiş bu edimbilimsel temeller hangileri- dir? Edimbilim çeviribilimsel çalışmalar için önemli bir temel oluşturmaktadır. Çe- viri her daim “bağlama bağlı”dır. Çevirmen, kaynak metinlerde yer alan kaynak kültür odaklı durumları erek kültür odaklı durumlara dönüştürebilmelidir. Özel- likle karşılaştırmalı ve kültürlerarası edimbilim, çevirilim ve skopos kuramı çerçeve- sinde çevirmene çeviri süreçleri açısından çeşitli temeller sunmaktadır. Bu çalış- mada dil kullanımı, kültür ve iletişiminin yanı sıra Reiß ve Vermeer’in kuramının edimbilimsel yönlerinin aydınlatılması da hedeflenmiştir.


Etiketler »  

Abstract
In the 1970s, linguistics underwent a reorientation with the pragmatic turn, which at best also paved the way for Translation Studies. The location of language as an action, in which several aspects of non-linguistic realities came to the fore, could not be ignored; especially in translational deliberations. In the context of Translation Studies, the pragmatic turn can be thus described as a detachment from linguistically based theories and as an approach towards functionalist and action-theoretical attempts. Consequently, the function of pragmatics cannot be completely ignored in these approaches. The Skopos Theory by Katharina Reiß and Hans J. Vermeer is a product of this turn, but what are these pragmatical foundations that are involved in the Skopos Theory? Pragmatics provides an important basis for deliberations in Translation Studies, because translation is always "context-dependent". The translator must transfer every source text from a certain cultural source-oriented situation into a target-oriented one. Contrastive and intercultural pragmatics provides the translator with a basis, for the translation process, in particular in the framework of Translation Studies and Skopos Theory. This article focuses on examining language-use, culture and communication in consideration of the aspects of pragmatics in Reiß's and Vermeer's theory.

Keywords »