Türk Kültürü İncelemeleri Dergisi > TKİ Dergisi |

YENİ BİR BOSTAN ŞERHİ: TUHFE-İ DOSTÂN ŞERH-İ BOSTÂN
A NEW SHARH OF BUSTAN: TUHFE-I DOSTĀN ŞERH-I BOSTĀN


Saʿdî-i Şîrâzî (ö. 1292) Bostan isimli mesnevisini 1257 yılında tamamlamış ve Salgurlu atabeyi Ebûbekir bin Saʿd bin Zengî’ye ithaf etmiştir. Bu tarihten itibaren eser İslam coğrafyasının çeşitli yerlerine dağılmış ve zaman içerisinde Farsça öğretiminde faydalanılan temel kitaplardan biri olmuştur.

Saʿdî-i Şîrâzî (ö. 1292) Bostan isimli mesnevisini 1257 yılında tamamlamış ve Salgurlu atabeyi Ebûbekir bin Saʿd bin Zengî’ye ithaf etmiştir. Bu tarihten itibaren eser İslam coğrafyasının çeşitli yerlerine dağılmış ve zaman içerisinde Farsça öğretiminde faydalanılan temel kitaplardan biri olmuştur. Klasik doğu metinlerinin en meşhurlarından biri olan Bostan Osmanlı topraklarında da fazlaca teveccüh görmüş, etrafında bir tercüme ve şerh literatürü ortaya çıkmıştır. XIV. yüzyılda Hoca Mesud’un yazdığı Ferhengnâme-i Saʿdî’den günümüze değin çeşitli şâir ve müellifler Bostan’ın tamamını ya da bir kısmını manzum veyahut mensur olmak üzere Türkçeye tercüme/şerh etmişlerdir. Osmanlı döneminde Bostan’ın tamamına yapılan en son Türkçe şerh Mehmed Rahmî bin Ahmed’e yani Harputlu Rahmî Efendi’ye (ö.1886) aittir. Rahmî 1844 yılında tamamladığı Bostan şerhine Tuhfe-i Dostân Şerh-i Bostân adını vermiştir. Şimdiye dek üzerinde herhangi bir çalışma yapılmamış olan Tuhfe-i Dostân Şerh-i Bostân çeşitli yönleriyle tanıtılmış; diğer şerhlerle mukayese edilerek farklı özellikleri ortaya konulmuş ve eserin müellifi şâir Mehmed Rahmî Efendi hakkında mâlûmat verilmiştir.


Etiketler »  

Abstract
Sadi Shīrāzī (d. 1292) completed his masnavi named Bustan in 1257 and dedicated it to his Salghurid Atabeg, Abu Bakr ibn Sa'd ibn Zengi. Since this date, the work has spread to various places in Islamic geography and has become one of the basic books used in Persian teaching over time. Bustan, one of the most famous of the classical eastern texts, was also favored in the Ottoman lands, and a translation and commentary literature emerged around it. From Ferhengnāme-i Sadī, written by Hodja Mesud in the 14th century, to the present day, various poets and authors have translated/annotated all or part of Bustan into Turkish, either in verse or in prose. The last Turkish commentary written on the whole of Bustan during the Ottoman period belongs to Mehmed Rahmi ibn Ahmed, that is, Harputlu Rahmi Efendi (d.1886). Rahmi named the commentary on Bustan, which he completed in 1844, as Tuhfe-i Dostān Şerh-i Bostān. Tuhfe-i Dostān Şerh-i Bostān, which has not been studied until now, has been introduced with its various aspects; By comparing it with other commentaries, its different features are revealed and information is given about the author of the work, the poet Mehmed Rahmi Efendi.

Keywords »