YURT DIŞI EĞİTİM VE TÜRK ROMANINA AKSİ
THE OVERSEAS EDUCATION AND IT’S REFLECTION TO THE TURKISH NOVEL

Tahsil için yurt dışına öğrenci gönderilmesi 19. yüzyılın başlarından itibaren
bir batılılaşma projesi olarak ele alınmış; çeşitli devlet kurumları lisans,
ihtisas ve staj için her yıl sınavla yurt dışına öğrenci göndermişlerdir. Türk
modernleşmesinin ve Türk eğitim tarihinin en temel meselelerinden biri olan
yurt dışı eğitimi; roman, hikâye, hatıra ve mektup gibi edebî türlerde sıklıkla
karşımıza çıkmaktadır. Edebî türler içinde bu konuyu en ayrıntılı şekilde ele
alan tür, hiç şüphesiz, hatıralar ve romanlardır. Türk modernleşmesinin en
önemli göstergelerinden biri olan Türk romanında, yurt dışında eğitim yapan
kahramanlara büyük bir yer ayrılmıştır. Modern batılı hayatı yerinde öğrenen
bu kahramanlar, Avrupa ve Amerika’da tahsil sırasında edindikleri yeni
fikirleri, bilgi, beceri, kültür ve ahlakları kendi ülkelerine taşımış ve Türk
modernleşmesinde avangard bir rol üstlenmişlerdir. Türk edebiyatında yurt dışı
eğitimi ele alan bir hayli roman mevcuttur. Başlangıçtan günümüze bütün
romanlardaki yurt dışı eğitimini tüm ayrıntılarıyla incelemek çok geniş bir
araştırmayı gerektirmekte ve ancak tez çapında bir çalışmayla ortaya konulabilmektedir.
Bu nedenle bu makalenin ilk bölümünde yurt dışı eğitimin tarihi
arkaplanı anlatılacak, ikinci bölümünde ise okuyup inceleme fırsatı bulabildiğimiz
romanlarda, hangi kahramanların nerede hangi tahsili gördüklerinden
kısaca bahsedilecektir.

Sending students abroad for education has been considered as aWesternization project since the beginning of 19th century; Every year, variousgovernment agencies sent many students abroad by examination for bachelordegree, specialization and internship. The overseas education that is one of themost fundamental issues of Turkish modernization and the history of Turkisheducation often is encountered in the literary genres such as novels, stories,diaries and letters. Mostly memories and novels address this issue in greatdetail within the literary genres. Roman characters who educated abroad havebeen taken a great place in Turkish novel that is one of the most importantindicators of the Turkish modernization. These characters that have learnedModern Western life in its place, have carried new thoughts, knowledges,skills, cultures and moralities which have been acquired during the educationin Europe and America, to homeland and they have undertook an avant-garderole in the modernization of Turkey. There are a good deal of novels dealingwith overseas education in Turkish literature. To examine overseas educationin great detail in all the novels from the begining to the present requires a verywide research and only can be achieved with a study on a vast scale like thesis.Therefore, the historical background of overseas education will be explained inthe first part of this article. Some protagonists and where they have studied inthe novels that could be read and analyzed, will be briefly mentioned in thesecond part of its.