Üsküdar nüfusunun gelişiminde şehirde kurulan vakıflar önemli bir faktördü. Vakıflar aracılığıyla yaptırılan cami, mescid, medrese, tekke ve imaretler hem şehrin fiziksel ve ekonomik gelişimini sağlıyor hem de nüfus artışını beraberinde getiriyordu. Özellikle külliye tipi yapılar, şehirlerin ekonomik ve sosyal bakımdan kalkınmasına büyük katkı sağlamışlardır. Bu bağlamda Üsküdar’ın gelişiminde Rum Mehmed Paşa tarafından yaptırılan külliye önemli bir rol oynar. İmâret-i Mehmed Paşa adıyla anılan mahallenin kurulmasına da sebep olan bu külliye Üsküdar kültür tarihinin de şekillenmesinde başlıca etkenlerden biridir. Şemsi Paşa Camii’nin üst tarafında kendi adıyla anılan mahallede yer alan külliyenin yapımına, Fâtih Sultan Mehmed döneminde kısa bir süre sadrazamlık yapan Rum Mehmed Paşa tarafından 876 (1471-72) yılında başlanmış ve vefatından bir sene sonra tamamlanmıştır. Üsküdar’da Rum Mehmed Paşa Medresesi, kurulduğu 15. Yüzyılın sonlarından 18. yüzyıla kadar Üsküdar tarihi için oldukça önemli sayıda müderris istihdam etmiş bir müessese olarak kültür ve eğitim tarihinde çok önemli bir yere sahiptir. Tespit edebildiğimiz kadarıyla ilk müderris atamaları 16. yüzyıl sonlarında 1580’li yıllardan itibaren başlamakta ve elimizdeki çeşitli kaynaklardan takip edebildiğimiz kadarıyla 1732 yılına kadar gelmektedir. Bu çalışmada 16. yüzyıldan 18. Yüzyılın ortalarına kadar Rum Mehmed Paşa Medrersesi’nde görev yapmış 138 müderrisin biyografileri incelenmiş, müderrislik ve kadılık şeklinde gelişen kariyer basamakları değerlendirilmiştir.
ÜSKÜDAR’DA OSMANLI MEDRESE GELENEĞİNİN TEŞEKKÜLÜ: RUM MEHMED PAŞA MEDRESESİ VE MÜDERRİSLERİ
THE ESTABLISHMENT OF THE OTTOMAN MADRASA TRADITION IN ÃœSKÃœDAR: THE RUM MEHMED PASHA MADRASA AND ITS MUDARRISES
Üsküdar nüfusunun gelişiminde şehirde kurulan vakıflar önemli bir faktördü. Vakıflar aracılığıyla yaptırılan cami, mescid, medrese, tekke ve imaretler hem şehrin fiziksel ve ekonomik gelişimini sağlıyor hem de nüfus artışını beraberinde getiriyordu.
Etiketler »
Abstract
The foundations established in Üsküdar had an important role in the development of the city's population. Mosques, masjids, madrasas, dervish lodges, and soup kitchens built through the foundations provided both the physical and economic development of the city, which in the end led to population growth. Especially social complex structures have contributed greatly to the economic and social development of cities. In this context, the social complex built by Rum Mehmed Pasha plays an important role in the development of Üsküdar. This complex, which also led to the establishment of the neighborhood known as İmâret-i Mehmed Pasha, is one of the main factors in shaping the cultural history of Üsküdar. The construction of the complex, which is in the neighborhood named after it, above the Şemsi Pasha Mosque, was started in 876 (1471-72) by Rum Mehmed Pasha, who was the grand vizier for a short time during the reign of Fatih Sultan Mehmed and was completed a year after his death. The Rum Mehmed Pasha Madrasa in Üsküdar has a very important place in the history of culture and education as an institution that employed a significant number of mudarrises for the history of Üsküdar from the late 15th century until the 18th century. As far as we can trace from the various sources we have, the first mudarris appointments began in the late 16th century starting from the 1580s and dating back to 1732. In this study, the biographies of 138 mudarrises who served in the Rum Mehmed Pasha Madrasa from the 16th century to the middle of the 18th century were examined, and their career steps developed in the form of mudarris and kadi were evaluated.
Keywords »
Ä°lgili Haberler