18. YÜZYIL ŞAİRİ VİSÂLÎ VE BİLİNMEYEN ŞİİRLERİ
“18TH CENTURY POET VISALI AND HIS UNKNOWN POEMS”

Klasik Türk edebiyatı sahasında henüz adlarına ya da eserlerine ulaşılamamış
pek çok şair bulunmaktadır. Bu şairlerden biri de çalışmanın konusu olan Visâlî
[ö. 1731-32]’dir. Visâlî 18. yy şairlerinden olup Trabzonludur. Asıl adı Mustafa
olan şair, Firâkî ve Visâlî mahlaslarını kullanmaktadır. Visâlî, Rıfaiyye tarikatına
mensup bir şair olup eserlerinin muhtevasını genel olarak din ve tasavvuf
oluşturur. Kaynaklarda hayatı ve eserleri hakkında yeterli bilgi bulunmayan şaire
ait İstanbul Üniversitesi Nadir Eserler Kütüphanesi TY 2247’de Tuhfetü’n-
Nizâm adlı bir mecmua bulunmaktadır. Bu mecmuada şairin tasavvuf konulu
manzum ve mensur risaleleri ile muhtelif nazım şekilleriyle kaleme alınmış çeşitli
şiirleri yer almaktadır. Bu çalışmada kütüphane kayıtlarına Tuhfetü’n-Nizâm
adıyla kaydedilen mecmuada yer alan Visâlî’ye ait şiirler konu, nazım şekli, vezin,
kafiye-redif gibi hususlar açısından incelenmiştir. Mecmuada yer alan eserlerden
hareketle Visâlî’nin hayatına, itikadına ve edebî kişiliğine ait veriler tespit edilip
şairin biyografisi ve edebî kişiliği ortaya konmaya çalışılmıştır. Bununla birlikte
Visâlî’nin mecmuada yer alan ve çalışmaya konu edilmeyen diğer eserleri
hakkında bilgiler de verilmiştir. Böylece klasik edebiyat sahasında ürünler vermiş
bir şairin yaşamı ve eserlerini ortaya koymak ve alanın araştırmacılarının
istifadesine sunmak amaçlanmıştır.

In the field of classical Turkish literature, there are many poets whose names orworks have not been reached yet. One of these poets is Visâlî [1731-32], who is thesubject of the study. Visâlî is one of the poets of the 18th century and is fromTrabzon. The poet, whose real name is Mustafa, uses the pseudonyms Firâkî andVisâlî. Visâlî is a poet belonging to the Rıfaiyye sect, and the content of his worksgenerally consists of religion and mysticism. There is a journal called Tuhfetü'n-Nizâm in the Istanbul University Rare Works Library TY 2247, which belongs tothe poet, whose life and works are not enough in the sources. In this magazine, thereare poetic and prose treatises on Sufism and various poems written in various verseforms. In this study, the poems belonging to Visâlî, which are included in the journalrecorded with the name Tuhfetü'n-Nizâm in the library records, were examined interms of issues such as subject, verse form, meter, rhyme-redif. Based on the worksin the journal, data on Visâlî's life, creed and literary personality were determinedand the poet's biography and literary personality were tried to be revealed. Inaddition, information about Visâlî's other works, which are included in the journaland not included in the study, are also given. Thus, it is aimed to reveal the life andworks of a poet who has produced products in the field of classical literature and topresent them to the researchers of the field.