Bahriye Mektebi’nden 1882’de mezun olan Mehmet Hikmet Paşa, Osmanlı do-
nanması ile Bahriye Nezareti’nin çeşitli daire ve komisyonlarında uzun yıllar görev yapmıştır. Atina Sefareti emrinde ataşenaval (deniz ataşesi) olarak bulunmuş, ar- dından Sultan II. Abdülhamit döneminde Yıldız Sarayı’nda padişah yaveri olarak vazifelendirilmiştir. Aynı dönemde 1897 yılında tesis edilen Bahriye Müze ve Kü- tüphane İdaresi’ne kurucu müdür olarak atandığı gibi Tersâne-i Âmire bünyesinde Terzihane’nin açılışına da öncülük etmiştir. Sonraki yıllarda bahriyede birçok farklı üst düzey vazifelerde bulunarak başarılı işlere imza atmıştır. Osmanlı donanması için Amerika Birleşik Devletleri ve bazı Avrupa ülkelerindeki tersanelerde inşa et- tirilen gemilere nezaret etmek üzere geçici görevle birçok defa yurtdışına da gönde- rilmiştir. Gittiği ülkelerin deniz ticaretini, bahriye teşkilatını, tersanelerini ve do- nanma gemilerini inceleme imkânı bulmuştur. Paşa, Sadece incelemekle kalmamış, edindiği izlenimleri yazmıştır. Türk denizciliği ile Avrupa ülkeleri denizciliğini mukayese eden yazılar kaleme almıştır. Son dönem Osmanlı bahriyesinde önemli makamlarda bulunmasına ve çok sayıda telif ve tercüme eseri olmasına rağmen mevcut literatürde hakkında fazla bilgi bulunmayan Bahriye Mirlivası Mehmet Hikmet Paşa’nın hayat hikâyesinin ve askerî faaliyetlerinin ortaya çıkarılması bu
makalenin temel hedeflerinden biridir.
