Türk Kültürü İncelemeleri Dergisi > TKİ Dergisi |

Kutadgu Bilig ve Türk Mesnevî Edebiyatındaki Yeri


Kutadgu Bilig ve Türk Mesnevî Edebiyatındaki Yeri

Kutadgu Bilig; İslâmî devir Türk edebiyatının Karahanlı sahasında kaleme alınan ilk büyük şâheseri olduğu konusunda edebiyat tarihçilerinin hemen hepsinin hemfikir oldukları bir eserdir. Bu güne kadar üzerinde bir çok konuda çalışma yapılmış olan bu eserin, mesnevî türü özellikleri açısından mufassal bir incelemesi yapılmamıştır. Bu itibarla zikredilen mesneviyi bu perspektiften ele alıp inceleme ihtiyacı hasıl olmuştur. Böyle bir inceleme, Kutadgu Bilig’in edebiyat tarihimiz açısından yeri ve öneminin daha iyi belirlenmesi hususunda faydalı olacaktır.

Bilindiği gibi Türk edebiyatında mesnevî nazım şekliyle kaleme alınmış yüzlerce eser mevcuttur. Konularının çeşitliliği ve sayılarının çokluğu itibarıyle bu eserler, Türk edebiyatı içinde ayrı bir kol olarak Türk mesnevî edebiyatını teşkil edecek niteliktedir. Türk mesnevî edebiyatı başlı başına bir araştırma ve inceleme sahasıdır. Bu geniş saha içinde Kutadgu Bilig’in ayrı bir yeri ve önemi vardır. Zîra Kutadgu Bilig, bugünkü bilgilere göre Türk mesnevî edebiyatı tarihinin başlangıç noktasını teşkil etmektedir. Dolayısıyla gerek hacim, gerek muhteva ve gerekse sanat bakımından bir şâheser olan Kutadgu Bilig’i bu nazar-ı dikkatle incelemek gerekmektedir.