Pozitivist/Akılcı Cumhuriyet’in “Gökyüzü Masallarına” Bakışı: REŞAT NURİ GÜNTEKİN’İN GÖKYÜZÜ ROMANI
GÖKYÜZÜ, A NOVEL BY REŞAT NURİ GÜNTEKİN: THE POSITIVIST/RATIONALIST REPUBLIC’S PERCEPTION OF ‘THE TALES OF THE SKY


Türk Kültürü İncelemeleri Dergisi

Bu çalışmanın amacı Cumhuriyet’in ilanıyla birlikte uygulanmaya çalışılan
Batılılaşma/Modernleşme projesinin fantastikle/fantaziyle kurduğu
ilişkiyi Reşat Nuri Güntekin’in 1935’te basılan Gökyüzü adlı romanı
üzerinden incelemektir. Pozitivist-akılcı bir dünya görüşünü benimseyen ve
bu görüşü vatandaşlarına yaymaya ve kabul ettirmeye çalışan Cumhuriyet
döneminin yeni kurulan laik yönetiminin “positivist-otoriter” tavrı, fantastik
durum ve olayları hurafe olarak değerlendirerek aklın kavrayamayacağı
her türlü alternatif gerçekliği reddeder. Dönemin resmi söylemiyle barışık
romancıları da aynı tavrı romanlarında sürdürerek Türk edebiyatında
alternatif, başka gerçeklikleri anlatan fantastik roman türünü örneklemezler.
Fantastiği, Gökyüzü’nde olduğu gibi sadece pozitivist-akılcı bir dünyanın
varlığını kanıtlamak amacıyla işlevsel açıdan tercih ederler. İşte bu çalışma,
bu tespiti Gökyüzü üzerinden tartışmayı amaçlamaktadır.


Etiketler »  

Abstract
The aim of this study is to analyze the relationship between the Westernization/Modernization project starting with the declaration of the Republic and fantastic/fantasythrough Gökyüzü written by Reşat Nuri Güntekin in 1935. In the Republic period,the new secular government tries to impose to its citizens its own positivist/rationalistworld view. This “pozitivist-otoriteryanist” tendency evaluates fantastic situations andevents as superstition and denies any other alternative realities beyond the reason. Theauthors of that period as the supporters of this discourse also reflects the same tendency intheir novels and do not write novels in fantastic genre which describes other, alternativerealities. They use fantastic, as in Göküyüzü, due to its function; in order to prove theexistence of positivist-rationalist world. So, this study has the aim to discuss thisthrough Gökyüzü.

Keywords »