Türk Kültürü İncelemeleri Dergisi > TKİ Dergisi |

II. Abdülhamid Döneminde Batı Basınında İmaj Düzeltme Çabaları: Matbuat-ı Ecnebiye Müdiriyeti'nin Kurulması ve Faaliyetleri


II. Abdülhamid Döneminde Batı Basınında İmaj Düzeltme Çabaları: Matbuat-ı Ecnebiye Müdiriyeti'nin Kurulması ve Faaliyetleri

II. Abdülhamid, Avrupa'da Osmanlı Devleti'nin imajının oldukça zedelendiği bir dönemde tahta geçmişti. Tahta geçer geçmez de, istememesine rağmen kendini büyük bir savaşın (Osmanlı-Rus Savaşı) içinde bulmuştur. Osmanlı Devleti'nin içinde bulunduğu şartlar ve geçmişteki bir takım olaylardan kaynaklanan olumsuzlukların yanısıra, son savaş yüzünden Osmanlı Balkanları'ndaki çalkantılar da batı kamuoyunda hayli olumsuz bir imaj meydana getirmişti1. Batılı devletler özellikle de meşruti idare ile yönetilen ülkeler, çoğu kere kamuoyunda meydana gelen bu olumsuz havayı Osmanlı Devleti'ne karşı siyasetlerinde bir baskı aracı olarak kullanmaktaydılar.

Bu durumun vehametini kavrayan II. Abdülhamid ve dönemin devlet adamları bir takım Avrupaî metodlar kullanarak, Osmanlı Devleti'nin Batı'daki görüntüsünü, başka bir deyişle imajını düzeltme gayreti içine girmişlerdi. Bu çalışmaların önemli bir bölümü diplomasi alanında ve bir takım sembolik davranışlarda yoğunlaşmıştı. Papalığın resmen tanınması, Osmanlı Devleti haricindeki Osmanlı vatandaşı katoliklerinin himâye edilmesi, dışardaki bir takım hayır kurumları, Pastour enstitüsü gibi ilmî enstitüler ve doğal afetlerden zarar gören yabancılara yardım gönderilmesi; ayrıca yurtdışında açılan umumî sergilere büyük önem verilerek iştirak edilmesi hep bu gayretlerin bir parçası olarak nitelendirilebilir.